ZMIANA TEMPERATURY
Ameba, która kierując się jakąś stromą zmianą temperatury, zakwaszenia itp. pełznie leniwie ku przychylniejszym pieleszom, sprawia całkiem odmienne wrażenie niż ta, która „rzuca się” na obiekt- -łup, czy tez ta, która z pozorną chytrością omotuie właśnie kilkoma nibynóżkami ruchliwego orzęska Duża rozmaitość zachowań oraz orientacja według wszystkich trzech osi w przestrzeni, osiągana w tak prosty sposob, sprawiają, ze ameba wydaje się zdumiewająco „inteligentnym zwierzęciem. Nie jest to jednak, by ak rzec „zasługa” ameby, gdyż i ta rozmaitość, i ta orientacja polegają jedynie na uzdolnieniach przysługujących protoplazmie jako takiej i przeto również istocie, która się z niej wyłącznie składa.